سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا

سقاخانه اسماعیل طلایی,سقاخانه امام رضا,سقاخانه حرم

چکیده

سقاخانه حرم امام رضا (ع) یکی از بخش های محبوبی است که بیشتر افرادی که به تازگی به حرم مطهر وارد می شوند، تمایل دارند در مورد تاریخچه آن و ماهیتش، اطلاعاتی به دست بیاورند؛ ما در این مقاله این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا یکی از سه سقاخانه معروف حرم است. دو مکان دیگر یکی، سقاخانه قدس است که در صحن قدس قرار دارد و دیگری نیز در صحن جمهوری واقع است. سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا، معروف ترین سقاخانه در حرم امام رضاست و به سقاخانه اسماعیل طلایی معروف است. اگر به حرم امام رضا مشرف شده باشید، حتما حداقل یک بار برای رفع تشنگی از این سقاخانه آب نوشیده اید. چناچه برای اولین بار است که از طریق تور مشهد یا به صورت شخصی به حرم امام رضا مشرف می شوید، حتما از دیگران سوال خواهید پرسید که سقاخانه امام رضا در کدام صحن است؟ جوابی که خواهید شنید این است که سقاخانه اسماعیل طلا، در وسط یا میانه صحن انقلاب واقع شده است. علاوه بر زیارت حرم، دیدار این مکان و نوشیدن آب از سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا، به یکی از مناسک زیارت تبدیل شده است و برخی ممکن است تصور کنند تا از این محل آب ننوشند، زیارت خود را به صورت کامل به جا نیاورده اند. بعضی از ما به خاطر داریم که از روی شوق و ذوق دوران کودکی، حتی اگر تشنه هم نبودیم یکی از کاسه های برنجی این سقاخانه را برداشته و آب می نوشیدیم.

تاریخچه سقاخانه اسماعیل طلایی

در زمان هایی که هیچ یک از ما آن را به خاطر نداریم، آوردن آب برای نوشیدن زائران، کار راحتی نبود و حمل آب به حرم توسط مراسم های خاصی انجام می شد و به دست زائرین داده می شد. در زمان نادرشاه، جوی آبی از از وسط صحن عتیق گذر می کرد و این پادشاه، در زمان حکومتش دستور داد تا یک منبع در این صحن با سنگ مرمر اعلا که از هرات به مشهد انتقال داده شده بود، بسازند تا مردم بتوانند از آبی که درون این سنگ جمع می شد بنوشند و خود را سیراب کنند. چند سال بعد از این که نادر شاه این منبع را در ساخت، یکی از کسانی که جزو سرداران و مرتبه داران ارتش فتحعلی شاه بود، او را از یک خطر حتمی مرگ نجات می دهد.

داستان نیز به این قرار بود که از طرف یکی از دولت های خارجی یک بسته برای این پادشاه فرستاده می شود. فتحعلی شاه قصد می کند که این بسته را باز کند اما یکی از سرداران به نام اسماعیل طلایی وقتی متوجه مشکوک بودن بسته می شود، از پادشاه درخواست می کند که این بسته را به او تحویل دهد تا این فرد، خود آن را باز کند. این فرد بسته را به دست کسانی که برای خدمت گذاری آماده بودند تحویل داده و آنها آن را در حیاط کاخ باز می کنند. از قضا این بسته مشوک، حامل موادی بوده که به هنگام باز شدن، منفر می شود. فتحعلی شاه هم برای آنکه از این سردار قدردانی کند، هم وزنش به او طلا اهدا می کند. اسماعیل طلایی هم با طلاهای دریافتی، یک بنای هشت ضلعی بالای سنگابی که نادرشاه ساخته بود، می سازد. این سردار بر بالای این منبع، پایه هایی از جنس مرمر و کاشی، با یک سقف گنبدی می سازد و سقف را با طلاها مزین می کند.

سقاخانه اسماعیل طلایی,سقاخانه امام رضا,سقاخانه حرم,

مرمت و بازسازی سقاخانه اسماعیل طلایی

نمایی که الان از سقاخانه امام رضا و یا همان سقاخانه اسماعیل طلایی می بینید با چیزی که سال ها قبل وجود داشته تفاوت دارد. بنایی که در گذشته وجود داشته کاملا قدیمی بوده و در گذر زمان، عاشقانه امام رضا، سعی کردند تا نما و جلوه ای زیبا برای آن بسازند. در سال 1345 عملیاتی جهت نوسازی آن انجام شد و این بنای هشت ضلعی تخریب شد و سپس به صورتی کاملا مجلل و زیبا دو مرتبه ساخته شد. بعد از انقلاب نیز، مجددا سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا مورد مرمت قرار گرفت و در حرمی که زیر این مکان قرار دارد، عملیات محکم سازی انجام شد. سپس به تدریج، تامین آب سقاخانه امام رضا با استفاده از تاسیسات لوله کشی انجام شد و انتقال آب به مرور زمان تکمیل شد. الان نیز به جایی رسیده است که نوشیدن این مایع گوارا را از این محل، بسیار راحت و بی درسر کرده است.

شاید دورانی را به یاد آورید که کاسه های برنجی سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا را از آب پر می کردیم و می نوشیدیم. اما امروزه، دلیل رعایت مسائل بهداشتی، این کاسه ها جای خود را به لیوان های یک بار مصرف و شیرهای سقاخانه نیز جای خود را با شیرهای چشم عوض کرده اند. اما هنوز هم طعم گوارای آب سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا را می توان با تمام وجود حس کرد و از آن لذت برد. اکنون سه قرن است که از زمان ساخت سقاخانه امام رضا محل می گذرد، اما هنوز همان زیبایی و جذابیت روحانی و معنوی این محل از دست نرفته است.

سقاخانه حرم امام رضا,سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا,سقاخانه اسماعیل طلایی,

اعتقادات معنوی مرتبط با سقاخانه امام رضا

در گذشته، آب این سقاخانه از چشمه ای که گیلاس نام داشت تامین می شد. این چشمه در فاصله 48 کیلومتری مشهد واقع بود. در آن زمان مردم به آب این چشمه اعتقاد زیادی داشتند و هر زمان که به حرم می رفتند با خود ظرف و قمقهمه هایی حمل می کردند و از آب آن، برای تبرک و درمان بیمارانشان استفاده می کردند. برخی هم برای رسیدن به آرزوهایی که در دل دارند شمع نذر می کردند و در اطراف سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا روشن می کردند تا به مراد دلشان برسند. هنوز هم، در مورد آب سقاخانه صحن انقلاب حرم امام رضا نیز این اعتقاد وجود دارد و زائرین از این آب، برای شفای بیمار و یا روشن شدن و جلا یافتن قلب و روحشان استفاده می کنند.

 

تورهای پیشنهادی ندابال

تورهای داخلی: تور کیشتور قشم | تور شیراز | تور چابهار | تور اصفهان

تورهای خارجی: تور استانبولتور دبیتور آنتالیاتور تفلیس | تور ارمنستان

مطالب مرتبط (آرشیو مقالات)