رواق های حرم امام رضا(ع) بسیار زیاد می باشد که در ادامه مقاله به شرح آن ها خواهیم پرداخت. حرم امام رضا محل دفن امام هشتم شیعیان می باشد و ساختمان های مجاور آن در شهر مشهد عبارتند گنبد، حرم، صحن ها، گلدسته ها، رواق ها، ایوان ها و بست ها. این اطلاعات برگرفته از کارشناسان تور مشهد گردی است.
دارالحِفّاظ: این رواق در بخش جنوب حرم امام واقع شده است و از بناهای گوهرشاد می باشد. طول رواق ۱۸، عرض آن ۶۵/۸ و طول ارتفاق آن تا زیر سقف ۸/۱۲ و همچنین تا پشت سقف ۴۶/۱۴ متر است. دارالحفاظ از ۷ صفه برخوردار می باشد. ۴ صفه آن دارای درهایی است که به داخل حرم مطهر، رواق اُپَکْ میرزا، دارالسیاده و راهرو کفشداری مسجد گوهرشاد گشوده می شود.
در قسمت بالای ازاره روی سنگ اشعاری از قاآنی کتیبه شده است.
دارُالسّیاده: این رواق در قسمت غرب مسجد بالاسر حرم بنا شده و از بناهای گوهرشاد می باشد و از بزرگترین و بهترین رواق های حرم امام رضا (ع) به شمار می رود. طول رواق ۸۶/۳۱ متر و عرض آن که از ۳ بخش مختلف تشکیل شده است دارای این ابعاد می باشد: عرض قسمت میانی که بزرگتر است ۳۰/۱۹ متر و عرض بخشهای طرفین ۷۶/۷ متر است. همینطور ارتفاع رواق از کف تا زیر طاق ۸۷/۲۰ متر می باشد.
از دارالسیاده چند در به ایوان شمالی مسجد گوهرشاد، راهرو معروف به سقاخانه، و از آنجا نیز به ایوان طلای نادری و دارالحفاظ گشوده می شود. در آغاز روزگار صفویان که زلزله ای در مشهد اتفاق افتاد، دارالسیاده نیز مثل گنبد حرم دچار آسیب شد، سپس به فرمان شاه طهماسب آن را مرمت کردند.
بر بالای دری که درمیان دارالحفاظ و دارالسیاده قرار گرفته است، اشعاری به خط نستعلیق درج شده که حاکی از مرمت رواق و تاریخ آن می باشد. ازاره دارالسیاده به طول ۸۰/۱ متر از کاشی معرّق است.
دارُالسَّعاده: از دیگر رواق های امام رضا دارُالسَّعاده است که این رواق رواق درقسمت شرق رواق های آستان قدس، بین ایوان طلای صحن و رواق حاتم خانی قرار گرفته است. طول رواق ۹۰/۱۴، عرض آن ۸۰/۱۳ و ارتفاع این رواق ۸۰/۱۴ متر می باشد. رواق دارُالسَّعاده از بناهای اللهیارخان آصف الدوله قاجار بوده و به وسیله علی اصغرخان اتابک آیینه کاری شده است. ازاره رواق دارُالسَّعاده به ارتفاع ۴۰/۱ متر از سنگ مرمر می باشد.
بالای ازاره، بر روی سنگ مرمر به عرض ۴۰ سانتیمتر، چند بیت شعر از صبوری مشهدی به خط نستعلیق نوشته شده است و ازاین شعر تا سقف، آیینه کاری می باشد.
دارُالصِّیافَه: رواقی میان صحن جدید و رواق (گنبد) الله وردی خان می باشد. طول آن ۵/۱۵، عرض آن ۲۵/۹ و ارتفاع این رواق ۵/۱۵ متر می باشد. کف این رواق با سنگ مرمر پوشیده شدت و ازاره آن به ارتفاع ۵۰/۱ متر از سنگ منبت می رسد. بالای ازاره، کتیبه‌ای به عرض ۴۰ سانتیمتر به چشم می خورد که سوره «الانسان » و «آیه الکرسی» به خط ثلث بر آن نوشته شده و بالاتر از کتیبه، آیینه کاری های زیبایی تعبیه شده است.
دارُالذِّکْر: مکان اولیه مدرسه علی نقی میرزا بوده که در ۱۳۴۲-۱۳۴۴ش نوسازی و مسقف شده است و به دارالذکر مشهور شده است. طول رواق ۷۲/۱۵، عرض آن ۱۹/۱۲ و ارتفاع این رواق ۹ متر می باشد. کف دارالذکر با مرمر سبزرنگ تزئین شده و ازاره آن تا ارتفاع ۵۰/۱ متر از مرمر سفید می باشد. از بالای ازاره تا پایین سقف، آراسته به معرق و سقف آن گچ بری و مقرنس کاری کرده اند.
دارُالسُّرُور: این رواق هم درقسمت جنوب دارالسعاده و شمال دارالذکر قرار گرفته. رواق دارُالسُّرُور سابقاً آبدارخانه و بعداً دفتر امور داخلی آستان قدس بوده که در ۱۳۳۴-۱۳۳۸ش به یکی از رواق های حرم امام رضا تبدیل شده و نامِ دارالسرور به آن تعلق گرفت. طول رواق ۸۰/۲۴، عرض آن ۸۲/۴ و ارتفاع این رواق ۷۵/۴ متر می باشد. کف این رواق و ازاره آن تا ارتفاع ۴۶/۱ متر با تزئین سنگ مرمر و از بالای ازاره تا زیر سقف آینه کاری شده است.
دارُالعِزَّ: این رواق در ابتدا کشیک خانه خادمان آستان قدس بوده و سپس در سال ۱۳۴۲-۱۳۴۴ش پس از نوسازی و تزیین به رواق تبدیل شده است. طول رواق ۶/۱۱، عرض آن ۱۲/۳ و ارتفاع آن ۳۵/۴ متر می باشد. کف دارالعزه و ازاره آن تا ارتفاع ۴۸/۱ متر سنگ مرمر بوده و از آنجا تا پایین سقف آراسته به کاشی و سراسر سقف آینه کاری می باشد. این رواق از شمال به دارالسرور و از شرق با ۳ در به دارالذکر، و از غرب به دارالسّلام متصل می شود که یکی از بهترین رواق های حرم امام رضامی باشد.
دارُالسَّلام: این رواق هم یکی از رواق های حرم امام رضا بوده که در حقیقت قبلا ساختمانی دو طبقه و از بناهای گوهرشاد بوده است که تحویل خانه نام داشته و از آن به عنوان انبار فرش و آسایشگاه استفاده می کردند. این رواق در ۱۳۳۴-۱۳۳۸ش پس از تعمیر و تزیین، به رواق (گنبد) اپک میرزا وصل شده و رواق دارالسلام به وجود آمده است. بنابراین در ۱۳۴۶ش آن را به راهرو کشیک خانه سابق اتصال کردند و رواقی بزرگتر به طول ۲۰، عرض ۱۰ و ارتفاع ۵/۹ متر طراحی کردند. دارالسلام دارای ۳ در می باشد که به شبستان مسجد گوهرشاد و دارالحفاظ و دارالعز باز می شود.
از دیگر رواق های حرم امام رضا می توان به رواق دارالولایه، دارُالفَیض، دارُالشُّکر، رواق (گنبد) حاتم خانی، رواق (گنبد) الله وردی خان نیز اشاره کرد.
تورهای پیشنهادی ندابال
تورهای داخلی: تور کیش | تور قشم | تور شیراز | تور چابهار | تور اصفهان
تورهای خارجی: تور استانبول | تور دبی | تور آنتالیا | تور تفلیس | تور ارمنستان